مالیات بر درآمد (قوانین و معافیت‌های آن در ایران)

آنچه در این مطلب خواهید خواند:

• مالیات بر درآمد چیست؟
• انواع مالیات بر درآمد کدامند؟
• مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی
• مالیات بر درآمد حقوق
• سقف معافیت مالیات حقوق 1403
• مالیات بر درآمد مشاغل
• مالیات بر درآمد املاک
• مالیات بر درآمد کشاورزی
• مالیات بر درآمد اتفاقی

مالیات بر درآمد یکی از مهمترین ابزارهای دولت برای تأمین منابع مالی و تنظیم سیاست های اقتصادی است.

دولت ها از طریق وضع مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی، بخشی از درآمد آنها را دریافت می کنند. این درآمدهای مالیاتی صرف هزینه های عمومی و ارائه خدمات دولتی می شود.

آشنایی با نرم افزار مالیات سایان

مالیات بر درآمد چیست؟

مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی از سمت دولت تعیین می شود. مودیان موظفند هر ساله بخشی از درآمدهای خود را به نهادهای قانونی ارائه کنند. نرخ این مالیات بر حسب میزان درآمد افراد و شرکت‌ها متغیر است.

انواع مالیات بر درآمد کدامند؟

1. مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی
2. مالیات بر درآمد حقوق
3. مالیات بر درآمد مشاغل
4. مالیات بر درآمد املاک
5. مالیات بر درآمد کشاورزی
6. مالیات بر درآمد اتفاقی

1. مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی

تمامی درآمد شرکت‌ها و دیگر اشخاص حقوقی، پس از کسر زیان‌ها و معافیت‌های مقرر در قانون، مشمول مالیات به نرخ ۲۵٪ می‌شود.

افراد حقوقی موظفند تا حداکثر چهار ماه پس از پایان سال مالیاتی، اظهارنامه، ترازنامه، حساب سود و زیان خود را به همراه فهرست هویت شرکا و سهامداران، به همراه میزان سهم‌الشرکت یا تعداد سهام و نشانی‌های آنها را به دفاتر مالیاتی ارسال و مالیات را پرداخت کنند.

پس از ارسال اولین فهرست، تسلیم فهرست تغییرات در سال‌های بعد الزامی است. اشخاص حقوقی خارجی و موسسات مقیم خارج از ایران که در ایران نمایندگی ندارند، مکلفند اظهارنامه خود و مالیات را به اداره امور مالیاتی تهران ارسال کنند.

2. مالیات بر درآمد حقوق

درآمدی که یک فرد حقیقی از اشتغال خود در خدمت شخص دیگر، به شکل نقدی یا غیرنقدی کسب می‌کند، مشمول مالیات بر درآمد حقوق است.

هر سال، در قوانین بودجه، یک سطح از درآمد به عنوان معاف از مالیات تعیین می‌شود. به این معنی که افرادی که درآمد آنها کمتر از این مبلغ مشخص است، از پرداخت مالیات معاف خواهند بود.

نرخ مالیات بر حقوق کارکنان، معاف از مبلغ معینی و تا هفت برابر آن، به نرخ ده درصد (۱۰٪) محاسبه می‌شود و بیش از آن، مشمول مالیات سالانه با نرخ بیست درصد (۲۰٪) است.

آشنایی با نرم افزار مالیات حقوق سایان

سقف معافیت مالیات حقوق 1403

طبق مقررات بودجه سال ۱۴۰۳، حد معافیت مالیاتی برای حقوق‌بگیران تا سقف ۱۲ میلیون تومان تعیین شده است. برای درآمدهای بالاتر از این مبلغ، مالیات بر اساس نرخ‌های مصوب محاسبه خواهد شد.

3. مالیات بر درآمد مشاغل

این بخش از قانون مربوط به افرادی است که هرگونه کالا یا خدمات را به دیگران ارائه داده و از طریق آن درآمد کسب می‌کنند.

درآمدی که یک فرد حقیقی، به استثنای کارگران و کارمندان، از طریق اشتغال در مشاغل یا عناوین دیگر در ایران کسب می‌کند، پس از کسر معافیت‌های مقرر در قانون، مشمول مالیات بر درآمد مشاغل است.

درآمدهای ناشی از فعالیت‌های مضاربه و درآمد شرکت‌های مدنی، اگر عامل یا صاحب سرمایه فرد حقیقی باشد، مشمول مقررات مالیات بر درآمد مشاغل است.

محاسبه این مالیات به این شکل است که هزینه‌ها، معافیت‌های مقرر در قانون و همچنین استهلاکات مربوطه، از درآمد فرد کسر می‌شود، سپس مالیات بر درآمد آنها بر اساس قانون مشخص می گردد. این مالیات، مانند سایر مالیات‌های مشابه، باید توسط اظهارنامه مالیاتی به سازمان امور مالیاتی اعلام گردد.

درآمد این دسته افراد همچنان از معافیت مالیاتی برخوردار است، مانند کارمندان و کارگران.

میزان و نحوه محاسبه مالیات بر درآمد فرد حقیقی تا مبلغ ۲۰۰ میلیون تومان درآمد، مشمول مالیات سالیانه ۱۵ درصد است. نسبت مازاد بر این مبلغ تا ۴۰۰ میلیون تومان درآمد، مشمول مالیات سالیانه با نرخ ۲۰ درصد و بیش از آن، مشمول مالیات سالیانه با نرخ ۲۵ درصد خواهد بود.

4. مالیات بر درآمد املاک

مالیات بر اجاره، مالیات بر نقل و انتقال املاک و مالیات بر خانه‌های خالی، از مواردی است که در زمینه مالیات بر درآمد املاک توسط قوانین مالیاتی پوشش داده می‌شوند.

به عبارت دیگر، هرگاه بنگاه املاک، ملکی را بفروشد یا اجاره دهد، باید درآمد ناشی از آن محاسبه و مطابق با قوانین مالیات، مالیات مربوطه پرداخت گردد.

5. مالیات بر درآمد کشاورزی

تمام فعالیت‌های کشاورزی از جمله زراعت، باغبانی، نوغان‌داری، احیای مراتع و جنگل‌ها، باغات اشجار و نخیلات، دامپروری، پرورش ماهی، زنبور عسل، پرورش طیور، صیادی و ماهیگیری از پرداخت مالیات معاف هستند.

6. مالیات بر درآمد اتفاقی

هر نوع درآمد، چه نقدی و چه غیرنقدی، که به شکل بلاعوض یا از راه معاملات تجاری دریافت شود و همچنین جوایز یا سایر انواع درآمد، به عنوان مالیات اتفاقی شناخته شده و باید مالیات آن پرداخت گردد.