مرخصی فوت بستگان (اقوام درجه یک و دو) طبق قانون کار
آنچه در این مطلب خواهید خواند:
- چرا مرخصی در صورت فوت بستگان درجه یک ضروری است؟
- مراحل درخواست مرخصی فوت بستگان درجه یک
- مدت زمان مرخصی در صورت فوت بستگان درجه یک
- مرخصی فوت بستگان درجه دو
- جدول مقایسهای مرخصی درجه یک و درجه دو
- مدارک مورد نیاز برای درخواست مرخصی
- نکته کاربردی برای حسابداران
- سؤالات متداول
- جمعبندی
یکی از حقوق انسانی و قانونی کارمندان در محیطهای کاری، مرخصیهای ویژهای است که در مواقع خاص مانند فوت بستگان به آنها تعلق میگیرد. مرخصی برای فوت بستگان درجه یک و درجه دو، یکی از این مرخصیها است که به کارمندان این امکان را میدهد تا در زمان از دست دادن عزیزان خود، فرصت کافی برای حضور در مراسم عزاداری و رسیدگی به امور مرتبط با فوت را داشته باشند. در این مقاله، به بررسی جزئیات مرخصی فوت بستگان درجه یک و درجه دو، شرایط دریافت این مرخصیها و نحوه درخواست آنها پرداخته خواهد شد.
برای آشنایی بیشتر با انواع مرخصیها و نحوه استفاده از آنها، مقاله راهنمای کامل انواع مرخصی را مطالعه کنید. این مقاله اطلاعات مفیدی درباره قوانین و نحوه مدیریت مرخصیهای مختلف برای کارمندان و کارگران ارائه میدهد.
چرا مرخصی در صورت فوت بستگان درجه یک ضروری است؟

هدف اصلی از اعطای مرخصی در مواقع فوت بستگان درجه یک، حمایت از کارکنان و فراهم کردن زمان کافی برای آنها جهت گذراندن دوران عزاداری است. کارمندی که از نظر ذهنی و جسمی تحت فشار عاطفی ناشی از فوت عزیزان خود قرار گرفته است، قادر نخواهد بود وظایف خود را بهطور موثر انجام دهد. از این رو، شرکتها برای حفظ بهرهوری و همچنین حمایت از کارکنان، مرخصیهای ویژهای در نظر میگیرند. این مرخصی علاوه بر کمک به کارکنان در زمان دشوار، نشاندهنده همدردی و احترام کارفرما به وضعیت کارمند است.
مراحل درخواست مرخصی فوت بستگان درجه یک
برای درخواست مرخصی فوت بستگان درجه یک، کارمند باید هرچه سریعتر خبر فوت را به کارفرما اطلاع دهد و درخواست مرخصی خود را ارائه کند. این درخواست ممکن است بهصورت حضوری یا کتبی ارسال شود. در مواردی که کارمند قادر به حضور در محل کار نیست، میتواند بهصورت غیرحضوری درخواست خود را ثبت کند.
در برخی از سازمانها، کارفرما نیاز به دریافت مدرک اثباتی مانند گواهی فوت دارد تا درخواست مرخصی تأیید شود. این مدرک میتواند به صورت اسکن شده یا نسخه کاغذی ارائه شود.
مدت زمان مرخصی در صورت فوت بستگان درجه یک
طبق ماده 73 قانون کار، مدت زمان مرخصی فوت بستگان درجه یک شامل همسر، پدر، مادر و فرزند، ۳ روز با حقوق تعیین شده است. این مدت زمان بهطور مستقل برای هر یک از بستگان درجه یک محاسبه میشود، یعنی اگر چند نفر از این بستگان در یک سال فوت کنند، برای هرکدام بهطور جداگانه سه روز مرخصی تعلق میگیرد.
در برخی شرکتها یا شرایط خاص، تعداد روزهای مرخصی ممکن است تا ۷ روز افزایش یابد. همچنین، کارکنان میتوانند از تعطیلات عمومی یا روزهای غیرکاری برای افزایش مدت مرخصی استفاده کنند.
مثال کاربردی:
اگر یک کارمند در یک سال، هم فوت پدر و هم فوت مادر را تجربه کند، مجموع مرخصی با حقوق برای او ۳ + ۳ = ۶ روز خواهد بود.
مرخصی فوت بستگان درجه دو
مرخصی برای فوت بستگان درجه دو شامل افرادی مانند پدربزرگ، مادربزرگ، عمو و عمه است. این نوع مرخصی به کارمندان این امکان را میدهد که در مراسم تشییع جنازه و تدفین بستگان درجه دو خود شرکت کنند.
با این حال، مرخصی برای فوت بستگان درجه دو بهطور مشخص در قانون کار تعریف نشده است و برای این مرخصی معمولاً از روزهای مرخصی استحقاقی طبق ماده 64 قانون کار یا مرخصی بدون حقوق استفاده میشود. شرایط دقیق و مدت زمان این مرخصی بسته به قوانین داخلی هر سازمان متفاوت است.
جدول مقایسهای مرخصی فوت بستگان درجه یک و درجه دو
| نوع بستگان | مدت زمان مرخصی | نوع مرخصی | حقوق پرداختی |
|---|---|---|---|
| درجه یک (همسر، پدر، مادر، فرزند) | ۳ روز (ممکن است تا ۷ روز افزایش یابد) | مرخصی ویژه با حقوق | حقوق کامل ماهانه |
| درجه دو (پدربزرگ، مادربزرگ، عمو، عمه) | بسته به سیاست سازمان | مرخصی استحقاقی یا بدون حقوق | بسته به انتخاب روزهای استحقاقی یا بدون حقوق |
مدارک مورد نیاز برای درخواست مرخصی
- گواهی فوت بستگان
- درخواست کتبی یا ثبت در سامانه سازمان
- در برخی شرکتها، ارائه اسناد اضافی مانند کارت ملی متوفی یا مستندات مراسم تشییع
نکته کاربردی برای حسابداران
در نرم افزار سایان میتوانید با مسیر زیر مرخصی فوت کارکنان را بهصورت خودکار ثبت و حقوق مربوطه را محاسبه کنید:
منوی حقوق و دستمزد > مدیریت مرخصیها > ثبت مرخصی فوت > محاسبه خودکار حقوق
این قابلیت باعث کاهش خطاهای محاسباتی و مدیریت سریعتر مرخصیها میشود.
سؤالات متداول
آیا مرخصی فوت شامل حقوق پایه و مزایا میشود؟
بله، مرخصی فوت بستگان درجه یک با حقوق کامل پرداخت میشود و مزایای ماهانه نیز طبق قانون برای کارمند محفوظ است.
آیا برای مرخصی فوت درجه دو مدرک خاصی لازم است؟
معمولاً نیاز به ارائه گواهی فوت است، اما سازمانها میتوانند بسته به قوانین داخلی مدارک اضافی درخواست کنند.
اگر چند بستگان درجه یک در یک سال فوت کنند، مرخصی چگونه محاسبه میشود؟
برای هر بستگان درجه یک، مرخصی بهصورت جداگانه محاسبه میشود، بنابراین مجموع روزها جمع میگردد.
آیا کارمندان پارهوقت هم میتوانند مرخصی فوت دریافت کنند؟
بله، میزان مرخصی به نسبت ساعات کارکرد محاسبه میشود.
اگر کارمند نتواند مدارک فوت را ارائه دهد، چه اتفاقی میافتد؟
در این صورت مرخصی ممکن است بدون حقوق محسوب شود یا کارمند موظف به ارائه مدارک جایگزین طبق سیاست سازمان خواهد بود.
جمعبندی
مرخصی فوت بستگان، نشاندهنده توجه سازمانها به بعد انسانی کارکنان است. با ارائه این مرخصیها، شرکتها نه تنها از کارکنان خود در زمان دشوار حمایت میکنند، بلکه روحیه کارکنان را تقویت کرده و به بهبود بهرهوری و عملکرد آنها کمک میکنند. شرایط و مدت زمان این مرخصیها در سازمانهای مختلف ممکن است متفاوت باشد، اما اصل توجه به نیازهای انسانی کارکنان در تمامی سازمانها باید مدنظر قرار گیرد.