فایو اس (5s) چیست

آنچه در این مطلب خواهید خواند:

• تعریف فایو اس (5S)
• 5s مخفف چیست؟
• سورت (Sort)
• سیستم بندی (Set in Order)
• تمیز کردن (Shine)
• استاندارد (Standardize)
• پیوسته سازی یا انضباط (Sustain)
• پیاده سازی سیستم 5S
• چرا باید از متدولوژی ۵S استفاده کنیم؟

آیا دنبال راهی برای کاهش هدر رفت و بهینه‌سازی فرایندها هستید؟ نگران نباشید، روش معروف 5S می‌تواند پاسخ شما باشد. در این مقاله به معرفی این روش معروف می پردازیم.

بیشتر بخوانید: بهترین نرم افزار انبارداری چه ویژگی هایی دارد؟

تعریف 5S (نظام آراستگی)

فایو اس (5S) یک روش مدیریت و بهبود کیفیت است که در سازمان‌ها و کارخانه‌ها برای بهبود بهره‌وری، کاهش هدر رفت‌ها و بهینه‌سازی فرایندها استفاده می‌شود.

مخفف 5s چیست؟

فایو اس مخفف عبارات انگلیسی زیر است:

1. سورت (Sort)

در این مرحله، ابزارها، تجهیزات و مواد مورد استفاده در فعالیت‌های مختلف جمع‌آوری و مرتب شده و اقلام غیرضروری حذف می‌شوند. هدف اصلی این مرحله، حذف اشیا غیرضروری و غیراستفاده‌شده و ایجاد فضایی پاک و منظم برای کارکنان است.

2. سیستم بندی (Set in Order)

در این مرحله، ابزارها و تجهیزاتی که در مرحله اول سورت شده‌اند، در مکان‌های مناسب و مرتب قرار می‌گیرند. هدف این مرحله، ایجاد چیدمانی مناسب برای ابزارها و تجهیزات به گونه‌ای که در طول فعالیت‌ها بتوان به راحتی از آن‌ها استفاده کرد.

3. تمیز کردن (Shine)

در این مرحله، محیط کار و ابزارها به طور دوره‌ای و دقیق تمیز شده و از آلودگی‌ها، آثار زباله‌ها، گرد و غبارها پاک‌سازی می‌شود. هدف اصلی این مرحله، ایجاد یک محیط کار تمیز و پاک با افزایش ایمنی و بهبود شرایط کاری است.

4. استاندارد (Standardize)

این مرحله، جهت ایجاد روش هایی به منظور حفظ سه مرحله قبل است. استانداردها، روش‌ها و فرایندها به صورت کتبی و شفاف تعریف و مستند می‌شوند. هدف این مرحله، ایجاد یک سیستم استاندارد و قواعدی برای انجام فعالیت‌ها و بهبود پایدار آن‌ها است.

5. پیوسته سازی یا انضباط (Sustain)

در این مرحله، تلاش می‌شود تا فرایند‌ها و تغییرات بهبود یافته در مراحل قبلی به صورت پایدار پیگیری شوند. این شامل ارزیابی و بهبود مداوم فرایند‌ها، تعلیم و آموزش کارکنان و تحت نظر قرار دادن سیستم‌ها و استانداردها است. هدف اصلی این مرحله، تضمین کردن استمرار بهبود و بهره‌وری در طول زمان است.

پیاده سازی سیستم 5S

شروع استفاده از روش نظام آراستگی محیط کار برای همگان آسان است و نیاز به تحلیل فنی ندارد. سادگی، کاربرد عملی و جذابیت بصری این سیستم، آن را به ابزاری جذاب برای اپراتورها، مدیران و مشتریان تبدیل کرده است.

این سیستم می‌تواند در انواع مختلف کسب‌وکارها به کار گرفته شود. به‌عنوان مثال:

• انواع شرکت‌ها
• کارخانه‌های تولیدی
• ادارات
• کسب‌وکارهای کوچک
• سازمان‌های بزرگ چندملیتی
• بخش‌های خصوصی و دولتی

چرا باید از متدولوژی ۵S استفاده کنیم؟

تا اینجا با نظام آراستگی محیط کار، نحوه پیاده‌سازی و برخی از مزایای آن آشنا شدیم. در این بخش بررسی می‌کنیم که چگونه این سیستم می‌تواند برای کسب‌وکارها مفید باشد. در ادامه به برخی از مزایای پیاده‌سازی ۵S اشاره می‌کنیم:

• ساماندهی محل کار باعث بهبود کارایی می‌شود
• کاهش ضایعات و کمک به شناسایی و رفع عیوب سیستم
• بهبود ارتباطات داخلی و همکاری با سایر سازمان‌ها
• افزایش ایمنی و بهداشت محیط کار
• تقویت روحیه و انگیزه کارکنان، منجر به افزایش کارایی و تعهد
• کاهش استرس و اضطراب کارکنان

۵S در نهایت به بهبود فرآیندهای زیر منجر می‌شود

• کاهش زمان نصب و راه‌اندازی
• کاهش زمان چرخه تولید
• کاهش حوادث و نقص‌ها
• کاهش ضایعات و هدررفت منابع
• افزایش امنیت و بهداشت محیط کار
• افزایش بهره‌وری فضای اداری